Mənfur düşmənlərimiz bu tarixi yurdumuzda da abidələrimizi erməniləşdirməyə cəhd göstəriblər.Ermənilərin Azərbaycan torpaqlarına iştahlanmasının tarixi uzundur.

Səməd ağa Vəli ağa oğlu Kəsəmənli 1868-ci ildə Göyçə mahalının Zod kəndində anadan olub. Atası Vəli ağadaan təsərrüfat işlərini öyrənmiş böyük var dövləti, geniş əraziləri olmuşdur. Böyük Məzrədən başlamış Kəlbəcərin Dəmirçidam kəndinə qədər və Dərə kəndi onun ixtiyarında idi.

(Vətən torpaqları tarixi düşmənlərə peşkəş edilirdi)

Azərbaycanın əzəli torpaqları ola Zəngəzur ermənilərə peşkəş edilirdi.
Zəngəzurun bir hissəsinin Ermənistana verilməsində AKP MK Siyasi və Təşkilat bürolarının birgə iclasının (30.11.1920) böyük “xidməti” olub və qəbul etdiyi “tarixi” qərarlara aydınlıq gətirmək məqsədilə orada iştirak edənlərin tərkibinə də mütləq diqqət yetirilməlidir.

Q.Orconikidze, Sarkis (S.Ter-Danielyan), Y.Stasova, Q.Kaminski, N.Nərimanov, Ə.Qarayev, M.Hüseynov və s. iclasda 3-cü məsələ kimi “Ermənistan İnqilab Komitəsinin Ermənistanda Sovet hakimiyyətinin elan olunması haqqında teleqramı” müzakirə edilmiş və geniş bir qərar çıxarılmışdı.

Həmin qərarın “v” bəndində yazılırdı: Sovet Azərbaycanı ilə Sovet Ermənistanı arasında heç bir sərhəd mövcud deyildir. İclasın və qərarın, demək olar ki, başlıca məqsədi onun mərkəzi bəndində (“q”) öz əksini tapmışdı.

Orada deyilirdi ki, Zəngəzur və Naxçıvan Ermənistana keçir. Digər bəndlərdə isə yazılırdı: d) Qarabağın dağlıq hissəsinə öz müqəddaratını təyin etmək hüququ verilir;
e) Sovet Azərbaycanı Sovet Ermənistanı ilə qırılmaz hərbi və təsərrüfat ittifaqı bağlayır (o cümlədən, neft haqqında göstərilsin).
“J” və “İ” bəndlərində isə N.Nərimanova bütün bunlar barədə Bəyanat hazırlamaq və onu Bakı Sovetinin plenumunda elan etmək tapşırılırdı.

Zəngəzurun ermənilərə verilməsi, əslində isə “bağışlanması” istiqamətində daha bir addım 1920-ci il dekabrın 1-də atıldı.
Həmin gün Bakı Sovetinin Ermənistanda Sovet hakimiyyəti qurulması münasibətilə keçirilən, təntənəli “tarixi” iclasında N.Nərimanov Bəyanatla çıxış etdi. “Sovet Azərbaycanı Ermənistan və Zəngəzurda ən yaxşı yoldaşlarımızın-kommunistlərin günahsız qanını tökmüş və tökən daşnakların hakimiyyətinə qarşı əməkçi erməni xalqının mübarizəsinə yardım göstərərək elan edir ki, bundan belə heç bir ərazi məsələləri əsrlərdən bəri qonşu olan iki xalqın: ermənilərin və müsəlmanların bir-birinin qanını tökməsi üçün səbəb ola bilməz; Zəngəzur və Naxçıvan qəzalarının ərazisi Sovet Ermənistanın bölünməz ərazisidir.

Bakı Sovetinin həmin iclasındakı çıxışında “əzabkeş erməni xalqının” Sovet hakimiyyətinin bayrağı altına gəlməsini alqışlayan Q.Orconikidze bu bəyanatı “bəşəriyyət tarixində nümunəsi olmayan mühüm əhəmiyyətli tarixi akt” kimi qiymətləndirmişdi. Həmin çıxışında o, Azərbaycanın strateji bölgələrinin əhəmiyyətini azaldaraq demişdi:

“Zəngəzur, Naxçıvan və Qarabağ ruslar üçün heç nə deməkdir. Zəngəzur məhsulsuz dağlardır, taxılı yox, suyu yox, Naxçıvan bataqlıq və malyariyadan başqa bir şey deyildir, Qarabağda da heç nə yoxdur. Və budur yoldaş Nərimanov deyir: “Onları özünüzə götürün. Bu məhsulsuz torpaqları Ermənistan üçün götürün”. Sanki Sovet Azərbaycanı artıq yükdən xilas olur”

O vaxt Azərbaycan torpaqlarının ermənilərə verilməsinin (“bağışlanmasının”) həmin dövrdə və gələcəkdəki acı nəticələrini dərk edənlər və buna qarşı çıxanlar da az olmamışdı. M.Rəsulzadə yazırdı: “Ermənistanda dəxi bolşevik hökuməti təsis edər-etməz rus siyasəti Nəriman bəyin səxavətkar ağzı ilə iki gün əvvəl müdafiə eylədiyi Zəngəzur ilə Naxçıvan qəzasını təntənəli bir sürətdə Ermənistana hədiyyə etdi”.

N.Nərimanovun tarixi torpaqlarımızı ermənilərə hədiyyə etməyinə, 40.000dən çox əhalinin öldürülməsinə səbəb olan ruslarla yan-yana olmasına baxmayaraq onun etdiyi müsbət addımları ( Dərbənddə bir neçə dəfə xəstələri pulsuz müayinə edib, Bahadır və sona romanını yazıb, öz ölkəsinə qarşı bu hərəkətləri könülsüz edirdi) nəzərə alaraq onu necə qəbul etməli və adlandırmalıyıq?

Qeyd: Fotodakı şəxs xalqımızın düşməni Stalindir.

(mənbə: https://www.facebook.com/DifaiTSK/)

Əvvəlki hissədə göstərildiyi kimi İranın Xəzər sahilinə çıxan bölgələrində Azərbaycan Respublikasını böyük ticari imkanlar gözləyirdi. İran ixracatının 60-70 faizinin istehsalı ənənəvi olaraq məhz həmin regionun payına düşüb. Azərbaycan və xüsusilə Bakı-Batumi dəhlizi isə Avropa bazarına aparan təbii çıxış idi.

Bəs milli hökümət iqtisadi imkanları gəlirli xarici ticarətə çevirə bildimi? Təəssüf ki, o dövrün reallığında ciddi siyasi və iqtisadi problemlər mövcud idi.

Araz.az Axar TV-yə istinadla tarixin ən dəhşətli hadisələrindən sayılan, 1212-ci ildə xristian Avropasının səbəb olduğu dünyanın ən böyük uşaq qırğını - ''uşaqların səlib yürüşü" haqqında qısa süjeti təqdim edir: