Ağ Evin “qara siyahı”:Hansı dövlətlər var?

Böyük güclərin Yaxın Şərqdə olan maraqları bölgəni müharibə meydanına çevirib.

Analitiklərin fikrincə əsas hədəf enerji resurslarına nəzarəti ələ keçirməkdir. Türkiyə-İran-Rusiya üçlüytünün fəallığı fonunda “Amerika Birləşmiş Ştatlarının (ABŞ) rəhbərlik etdiyi Qərb koalisiyası Suriya məsələsində kənarda qalıb” görüntüsü yaranmışdı. Lakin ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi koalisiyanın Suriyanı bombalaması diqqətləri başqa istiqamətə yönəltdi. ABŞ Suriya üzərindən digər dövlətləri, xüsusilə də İran və Rusiyanı təhdid altında saxlayır.

ABŞ-ın Suriya əməliyyatına Rusiya və İranın sərt reaksiya verməsi də bundan irəli gələn məsələdir.

Digər tərəfdən ABŞ-ın Şimali Koreya ilə də ciddi problemləri var. Hələlik sanksiya səviyyəsində gedən mübarizənin yaxın zamanlarda isti fazaya keçəcəyi istisna olunmur. Görünən odur ki, ABŞ Suriyada öz maraqlarını tam şəkildə təmin etdikdən sonra adıçəkilən ölkələrdən birini hədəfə alacaq.

Politoloq Nəzakət Məmmədova “Cümhuriyət” qəzetinə şərhində Suriyadan sonra ABŞ-ın hədəfində İranın olduğunu deyib: “Qərbin hədəfi İrandır. Rusiyaya qarşı iqtisadi-ticarət sahəsində sanksiyalar, diplomatik qalmaqal, kəşfiyyat müharibəsi gedir. Bunun hərbi qarşıdurmaya çevriləcəyi inandırıcı deyil. Ancaq İrana qarşı müharibənin başlaması ehtimalı var. İrana qarşı müharibə planları son Amerika prezidentlərinin hər birinin masası üzərində olub.

Lakin Obama prezidentlik dönəminin son dövründə nüvə sazişi bağladı və bununla da gərginliyi azaltmağa nail oldu. Lakin nə ABŞ-dakı yəhudi lobbisi və Pentaqon bundan razı qaldı, nə də İranda Yaxın Şərqdə ekspansionist plan həyata keçirmə tərəfdarları bundan əl çəkdi. Nəticədə, ötən ilin sonlarında ölkədə xarici güclərin, o cümlədən İran baş prokurorunun dediyinə görə, ABŞ, İsrail və Səudiyyə Ərəbistanının təhriki ilə xalq ayağa qalxdı”.

Politoloq bunun İrana xəbərdarlıq olduğunu deyib: “İrana xəbərdarlıq edildi ki, Yaxın Şərqdəki planlarından əl çəksin, öz daxili işləri ilə məşğul olsun. Lakin üsyan sakitləşdirildi, İran isə əvvəlki kimi Yaxın Şərqdə fəal xarici siyasət yeritməyə davam etdi. Bu siyasət əlbəttə ki, ilk növbədə İsrailə, digər tərəfdən Səudiyyə Ərəbistanına mane olur. Əsasən də, Əsədin qətiyyətlə dəstəklənməsi, İranın onun hakimiyyətdə qalmasında israr etməsi bu üç ölkəni narahat edir. İran “Şiə hilalı” deyilən geosiyasi dəhlizi əldə saxlamaqla buradan Yəmən, Livan, Fələstin ərazilərinə husilərə, “Həmas” və “Hizbullah”a silah göndərir. Eləcə də, İraqdakı şiə silahlıları “Həşdi-Şabi”ni, İran İslam Keşikçiləri Korpusu Qüds Qüvvələrini İsrail və Səudiyyəyə qarşı istiqamətləndirir.

“Şiə dəhlizi”nin aparıcı həlqəsi isə Suriyadır. Suriyada İranın ən böyük dəstəyi isə Əsəddir. Əsəd gedərsə, Suriyada Qərbin istədiyi şəxs hakimiyyətə gələrsə, İranın bütün Yaxın Şərqə yolu bağlanacaq. Odur ki, hazırda Qərblə İran arasında bunun savaşı gedir. Rusiya Yaxın Şərqdə qalaraq buradakı hərbi bazaları vasitəsilə Aralıq dənizinə çıxışını saxlamaq istəyir. Türkiyə qonşuluqda terrorçulardan ibarət dövlət yaradılmasına qarşıdır, İran isə Əsədin hakimiyyətdən getməsi ilə “Şiə ayparası”nın dağılacağından narahatdır”.

Nəzakət Məmmədova hesab edir ki, hədəf İran olsa da, birbaşa müdaxilənin olacağı inandırıcı deyil: “Hazırda müharibə Suriyada gedir, növbəti hədəf isə İran ola bilər. Lakin İrana qarşı birbaşa irimiqyaslı müharibə ehtimalı da böyük deyil. Sadəcə, İsrail və ABŞ İranı Yaxın Şərqdəki planlarından əl çəkməyə vadar etməyə çalışırlar”. /Cebhe.info/

araz.az xəbər portalı.