Rusiya tarixi siyasi sürgünlər, həbslər, qətllər, edamlarla zəngindir.

Çar Rusiyasının, Sovet Rusiyasının, Putin Rusiyasının da siyasi rəqiblərinə münasibətində nə forma, nə də məzmun dəyişikliyi yoxdur. Sibir işğal olunduqdan sonra bu yerlər yalnız təbii sərvətlərinə görə istifadə olunmadı, Sibir Rusiya imperiyası üçün həbs düşərgələri, sürgün məkanları oldu. 200 il əvvəl  I Nikolaya qarşı üsyan edən dekabristlər də Sibirə sürgün edildi, II Nikolayı da bütün ailəsi ilə bir yerdə bolşeviklər Sibirdə güllələyib quyuya atdılar, Stalin az qala Sibirin bütün yerlərində SibLaq ( Sibir düşərgələri) adı ilə yüzlərlə həbs düşərgələri qurub milyonlarla insanı, o cümlədən azərbaycanlıları da bu düşərgələrdə məhv etdi, indi də Sibirin “Qütb canavarı”düşərgəsində Aleksey Navalnının həyatına son qoyuldu.

Aleksey Navalnıy Almaniyadan qayıdanda bilirdi ki, onu tutacaqlar, amma çəkinmədən gəldi və ümumiyyətlə, Navalnı qorxmaz adam idi. Yəqin, öldürüləcəyini də dərk etməmiş deyildi. Putin hakimiyyətinin siyasi rəqiblərə münasibətdə Stalin rejimindən fərqlənmədiyini, Rusiya həbsxanalarının QULAQ-ın varisi olduğunu.., Navalnıy bilməmiş olmazdı. 37-də Sibir düşərgələrində xidmət edənlərin ( fərqi yoxdur, nadzordu, ya həkim) təfəkkürü ilə XXI əsrin iyirminci illərində Sibir həbsxana personalının dünyagörüşü arasında da ciddi bir fərq yoxdur. Burada da söz sahibləri əsasən xüsusi xidmət orqanlarının işçiləridir, bu personal üçün məhbusun həyatı önəmli deyil, işgəncə də verə bilərlər, öldürə də , çünki cəza almayacaqlarını bilirlər. Uzağı, Rusiyaya sanksiya tətbiq ediləcək ki, buna da Rusiyanın immuniteti çoxdan formalaşıb. Maqnitskini də həbsdə öldürdülər, sanksiya tətbiq edildi, nə oldu ki?
Rusiya tarixində dissidentlərin xaricdə həbs olunan sovet casusları, kəşfiyyatçıları ilə dəyişmə faktları olub. Qərb də bəzən belə bir təşəbbüslərlə çıxış edib. Navalnıy həbs olunanda, doğrusu ümid vardı ki, Qərb bəlkə də həbs etdiyi və ya edəcəyi ciddi bir Rusiya kəşfiyyatçısı, ya agenti ilə Navalnını dəyişər. Görünür, belə bir cəhd olubsa da, Putin razı olmayıb. Maraqlıdır ki, Putin məhz Sibir tərəfə, Çelyabinskə səfər etdiyi gün Navalnının ölüm xəbəri yayıldı. Stalinin Kamenev və Zinovyevin istintaqını gizli olaraq izləməsi və prosesdən ləzzət alması yada düşür. Reyqanın  SSRİ-ni “şər imperiyası” adlandırması bu günkü Rusiya üçün də xarakterikdir. SSRİ dağıldı, amma indiki “şər” hələ ki, qalib gəlir- Ukraynanı işğal edir, Navalnının öldüyü ( daha doğrusu öldürüldüyü) gün Avdeyevkanı ələ keçirməsini elə təqdim edir ki, sanki Reyxstaqa bayaraq sancıb.
Siyasi opponentləri öldürmək adətən həm daxildə, həm dünyada hay-küyə səbəb olur deyə, diktatorlar bu addımı atmamağa çalışırlar. Putinin isə belə bir problemi yoxdur, o yaxşı bilir ki, Rusiya cəmiyyətinin etiraz səsi çıxası deyil, xaricdən gələn təpkilər isə, necə deyərlər, umrunda deyil. Ukraynada törədilənlərin yanında Navalnı qətli  nədir ki…
24 fevral 2022-də başlanan “xüsusi əməliyyat” adlı şər, 16 fevral 2024-də həm Avdeyevkada,  həm də “Qütb canavarı”nda davam etdi. Xəlil Rza demişkən “davam edir 37” və bu şərin çar dövründə “ Cənubi Sibir” adlandırılan şimallı, cənublu Qafqazda nələr törədəcəyini proqnozlaşdırmaq çətindir. Ehtiyatlı və sayıq olmalıyıq.
 
Moderator.az

araz.az xəbər portalı.