ABŞ prezidenti Co Bayden Rusiya lideri Vladimir Putinə Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsi halında Moskvaya qarşı sərt sanksiyalar tətbiq etməyə hazır olduğunu bildirib.
araz.az bildirir ki, bu barədə CNN Ağ Evin mesajına istinadən xəbər verir. Ağ Evin təhlükəsizlik üzrə müşaviri Ceyk Sallivanın sözlərinə görə, ABŞ 2014-cü ildə cəsarət etmədiyinı indi etməyə hazırdır. Nəşr xatırladır ki, o vaxt həddindən artıq yumşaq məhdudiyyətlər Rusiyanın Krımı ilhaqına mane ola bilmədi.
“Prezident Bayden Putinin gözlərinə baxaraq dediyi kimi, mən də sizin gözlərinizin içinə baxaraq deyirəm ki, biz 2014-cü ildə etmədiklərimizi indi etməyə hazırıq”, – deyə Ağ Evin milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Ceyk Sallivan çərşənbə axşamı Bayden Putinə zəng etdikdən sonra jurnalistlərə açıqlamasında bildirib.
CNN-in mənbələrinə görə, son bir neçə ay ərzində Rusiya Moskvanın Ukraynaya müdaxilə etmək qərarına gəldiyi təqdirdə uzun sürən münaqişəyə tab gətirə biləcək təchizat xətləri inşa edib. Bundan əlavə, ABŞ kəşfiyyatının son məlumatlarına görə, Moskvanın sərhəddə 175 minə qədər hərbçi topladığını nəzərə alsaq, Rusiya qarşıdakı aylar ərzində Ukraynaya hərbi hücuma keçə bilər. Bu arada, Sallivanın sözlərinə görə, ABŞ administrasiyası hələ də Putinin Ukraynaya qarşı hərbi hücuma başlayıb-başlamaması ilə bağlı qərar qəbul etmədiyinə inanır.
ABŞ prezidentinin müşaviri Baydenin Putinlə “həmişə olduğu kimi birbaşa və dürüst” danışdığını vurğulayıb, daha sonra əlavə edib ki, “bir çox kompromis qərarlar qəbul edilib”. “Heç kim barmağını yelləmirdi, lakin prezident bütün bu məsələlərdə Birləşmiş Ştatların mövqeyinin nə olduğunu açıq şəkildə ifadə etdi”, – deyə Sallivan qeyd edib.
“O, Amerikanın Ukraynanın suverenliyi və ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini bir daha təsdiqlədi. Bayden prezident Putinə açıq şəkildə dedi ki, əgər Rusiya Ukraynaya müdaxiləyə davam edərsə, ABŞ və bizim avropalı müttəfiqlərimiz buna güclü iqtisadi tədbirlərlə cavab verəcəklər”, – deyə müşavir bildirib. Onun sözlərinə görə, Rusiyadan gərginliyin artmasına cavab olaraq, ABŞ ukraynalıları əlavə müdafiə vasitələri ilə təmin edə və NATO-nun şərq cinahındakı müttəfiqlərinə əlavə imkanlar verə bilər. Lakin onun fikrincə, başqa variant da var: “Bu, gərginliyin və diplomatiyanın yumşaldılmasıdır. ABŞ və Avropadan olan müttəfiqlərimiz Rusiya ilə bağlı strateji narahatlıqlarımız və Rusiyanın özünün strateji narahatlıqları da daxil olmaqla, strateji məsələləri əhatə edən daha geniş müzakirədə iştirak edə bilər. Biz bunu soyuq müharibənin zirvəsində bacardıq və qeyri-sabitliyi azaltmağa və şəffaflığı artırmağa kömək edəcək mexanizmlər hazırladıq”.
Nəşrin xatırlatdığı kimi, Bayden və Putin çərşənbə axşamı təhlükəsiz video əlaqə vasitəsilə təxminən iki saat danışıblar. Müzakirədən sonra prezidentlər öz komandalarına müzakirəni davam etdirməyi tapşırıblar, Ağ Ev isə əlavə edib ki, “ABŞ bunu müttəfiqləri və tərəfdaşları ilə sıx koordinasiyada edəcək”. Ağ Evin bəyanatında deyilir ki, Ukrayna məsələsinə əlavə olaraq iki lider “strateji sabitlik üzrə Rusiya-Amerika dialoqunu, kiberhücumlara dair ayrıca dialoqu və İran kimi regional məsələlərdə birgə işləməyi” müzakirə ediblər.
Daha sonra Bayden Avropa müttəfiqləri qrupu ilə – Fransa prezidenti Emmanuel Makron, Almaniya kansleri Angela Merkel, İtaliyanın baş naziri Mario Draqi və Böyük Britaniyanın baş naziri Boris Consonla danışıqlar aparıb. CNN-in Ağ Evin bəyanatına istinadən verdiyi məlumata görə, “liderlər Ukraynanın suverenliyi və ərazi bütövlüyünü dəstəklədiklərini, habelə gərginliyin azaldılması və Rusiya tərəfindən diplomatik danışıqlara başlamağın zəruriliyini vurğulayıblar”. Sallivan deyib ki, Bayden cümə axşamı Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski ilə danışıqlar aparacaq.
Bayden-Putin görüşü ilə bağlı hesabatda Rusiya nümayəndələri, öz növbəsində, Ukrayna məsələsinin söhbətin “əsas” mövzusu olduğunu, Baydenin “Ukrayna sərhədləri yaxınlığında Rusiya qoşunlarının hərəkətinin iddia edilən” təhdid xarakterini vurğuladığını və vəziyyət daha da gərginləşəcəyi təqdirdə ABŞ və müttəfiqlərinin sanksiyalar tətbiq etməyə hazır olacağını bildirdiyini söyləyib.
“Vladimir Putin cavabında vurğulayıb ki, məsuliyyəti Rusiyanın çiyninə yükləmək olmaz, çünki Ukrayna ərazisini işğal etmək üçün təhlükəli cəhdlər edən və sərhədlərimizdə hərbi potensialını gücləndirən məhz NATO-dur. Buna görə də, Rusiya NATO-nun şərqə doğru genişlənməsini və Rusiyaya bitişik dövlətlərdə hücum silahı sistemlərinin yerləşdirilməsini istisna edən etibarlı, hüquqi şəkildə müəyyən edilmiş təminatların əldə edilməsində ciddi maraqlıdır”, – deyə Kremlin bəyanatında deyilir.
Putinin köməkçisi Yuri Uşakov jurnalistlərlə keçirdiyi konfransda Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsi ideyasını rədd edib. “Bu, heç müzakirə olunmadı. Necə yəni Ukraynaya qoşun yeritmək? Bu işğaldır, yoxsa nə? Bu barədə heç bir söhbət olmayıb!” – deyə Yuri Uşakov bəyan edib.
CNN-in xatırlatdığı kimi, ABŞ rəsmiləri son günlər Putini Ukraynaya müdaxilədən çəkindirmək üçün Rusiyaya qarşı genişmiqyaslı sanksiyaların tətbiq edilib-edilməməsi barədə fikirləşir. Potensial məhdudlaşdırıcı tədbirlərə Vladimir Putinin yaxın çevrəsinin üzvlərinə və Rusiyanın enerji şirkətlərinə qarşı yeni sanksiyalar, habelə Rusiyanın bütün dünya banklarının istifadə etdiyi SWIFT beynəlxalq ödəniş sistemindən mümkün çıxarılması daxildir.
Rəsmilər yeni sanksiyaların tətbiq edilib-edilməməsi və nə vaxt tətbiq ediləcəyi ilə bağlı yekun qərarların hələ verilmədiyini, Bayden administrasiyasının hazırda Rusiya ilə daha sıx iqtisadi əlaqələri olan və koordinasiyalı hərəkətlərə ümid bəsləyən avropalı tərəfdaşlarla danışıqlar apardığını vurğulayıblar.
CNN məlumatlı mənbələrə istinadən xəbər verir ki, iqtisadi sanksiyalarla bağlı mülahizələrlə yanaşı, administrasiya Rusiyanın ölkəyə müdaxiləsi və çətin təhlükəsizlik vəziyyəti yaradacağı təqdirdə ABŞ vətəndaşlarının Ukraynadan potensial təxliyəsi variantlarını da araşdırır. Onların sözlərinə görə, bazar ertəsi axşam senatorlar üçün keçirdiyi brifinq zamanı ABŞ dövlət katibinin müavini Viktoriya Nuland administrasiyanın Rusiyanın potensial işğalına cavab olaraq hazırladığı sərt sanksiyalar paketi haqqında danışıb, lakin etiraf edib ki, ABŞ-ın işğalı cilovlamaq qabiliyyəti nisbətən məhduddur.
Nuland həmçinin bildirib ki, ABŞ Rusiya Ukraynaya müdaxilə edəcəyi təqdirdə “Şimal axını-2” boru kəmərinin dayandırılacağını gözləyir. Eyni zamanda, Ağ Ev bildirib ki, boru kəməri ilə bağlı tədbir görülməsi Rusiya təcavüzünə qarşı mütləq təsirli bir maneə olmayacaq.
araz.az xəbər portalı.
araz.az xəbər portalı.