20 Yanvar faciəsi xalqımızın istiqlaliyyət uğrunda apardığı mübarizənin unudulmaz səhifəsidir

   

      Azərbaycan xalqının əsrlər boyu müstəqillik mübarizəsi XX-ci əsrin son onilliyində öz həllini tapmış və bu müstəqillik mübarizəsi çətin yollardan keçmişdir.

     Qeyd edək ki, 1980-ci illərin sonlarında Sovet İttifaqında başlayan milli azadlıq mübarizəsi nəhayət ki, bütün dünyaya meydan oxuyan imperiyanın mövcudluğuna son qoydu. Belə ki, Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının süqutu yaxınlaşdığı bir vaxtda müttəfiq respublikalarda milli azadlıq hərəkatını boğmaq istəyindən dincəlməyən kommunist rejimi 1990-cı il yanvarın 20-də paytaxt şəhərində Bakı, ayrı-ayrı şəhər və rayonlarda. Bizi o vaxtdan 33 illik tarix ayıracaq. Ötən illərdə müstəqil dövlətini quran xalqımız hər il 20 Yanvarın qanlı ildönümünü tarixi gün kimi qeyd edir, faciə qurbanlarının ruhu qarşısında baş əyir.

     Unutmaq olmaz ki, Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının boyunduruğu altında inləyən digər müttəfiq respublikalar kimi Azərbaycan xalqı da 1988-ci ilin sonlarından Manfur rejiminin vəhşiliyinə qarşı əsl azadlıq mübarizəsinə başlamış və həmin dövrdə milyonlarla insan Azadlıq meydanında imperiya əleyhinə şüarlar səsləndirdi.Hər kəsin yaşamaq hüququ var.Bir tərəfdən rus ordusunun köməyi ilə ixtisar edilən erməni hərbi birləşmələri doğma torpaqlarımızın bir hissəsini işğal edir, digər tərəfdən isə kommunist rəhbərlərinin planları əsasında xalqımız məhvə tələsir. Etiraf etmək lazımdır ki, belə çirkin oyunların arxasında imperializmlə yaşayanlar dayanır və onlar xalqın milli azadlıq mübarizəsinin taleyini heç vaxt həzm edə bilmirlər.Adı çəkilən tarixi dönəmlərdə xalq təxribatlara nə qədər tələssə də, respublika rəhbərliyinin xalqa qarşı xəyanətkar münasibəti üzə çıxsa da, heç kim, heç bir qüvvə cümhuriyyətin ruhunu, xalqın azadlıq ruhunu qıra bilməz. bizim insanlarımız. Ömrünün sonunda İKP MK-nın rəhbərliyi altında olan Mixail Qorbaçov və onun davamçıları məhz yeni təxribat planlarını həyata keçirmək üçün paytaxt Bakıya və digər şəhər və rayonlara silahlı qüvvələr yerləşdirdilər. Dindar sakinlərə qarşı misli görünməmiş qəddarlıq edilib, yüzlərlə insan qətlə yetirilib.Bu görünməmiş vəhşilik xalqımızın öz qorxusunu, azadlıq mübarizəsini qıra bilmədi. Mübarizə nəticəsində xalqımız 20-ci əsrin son onilliyində ikinci dəfə müstəqil yaşamaq hüququnu bütün dünyaya bəyan etdi. İndi xalqımız hər il qanlı 20 Yanvarı böyük izdihamla yad edir, keçmiş tarixin şərəfli anlarını xatırlayır, bütün şəhidlərin unudulmaz xatirəsi qarşısında baş əyir.

     Qeyd edək ki, 20 Yanvar faciəsinin 33-cü ildönümü ilə bağlı respublikamızın bütün şəhər və rayonlarında silsilə tədbirlər keçirilir, həmin günlərin acı xatirələri bir daha yada salınır. Ölkə rəhbərinin imzaladığı müvafiq Sərəncam əsasında tədbirlər planı işlənib hazırlanır, şəhər və rayonlarda faciə qurbanlarının xatirəsinə ucaldılmış abidənin önünə gül dəstələri qoyulur. Bu kimi tədbirlərdə şəhər və rayonların idarə, müəssisə və təşkilat rəhbərləri, ictimaiyyətin nümayəndələri, məktəblilər, ziyalılar, Qarabağ müharibəsi veteranları və s. iştirak edirlər. Faciə qurbanlarının ildönmü ilə bağlı keçirilən tədbirlər zamanı Şəhidlər Xiyabanına yürüş təşkil olunur və xalqımızın müstəqilliyi, suverenliyi, torpaqlarımız bütövlüyü uğrunda canlarını qurban vermiş şəhidlər ziyarət olunur, onların məzarları üzərinə tər-çiçəklər düzülür.

     Faktdır ki, 20 Yanvar faciəsi xalqımızın qürur mənbəyidir və baş verən faciədən bu gün bizi 33 illik tarixi zaman ayırsa da, xalqımız heç vaxt faciə qurbanlarının əziz xatirəsini unutmurlar. 20 Yanvar faciəsi Azərbaycan xalqını qorxutmaq, onun milli oyanışını, müstəqil yaşamaq hüququnu məhv etmək məqsədi daşıyırdı və xalqımıza qarşı düzülüb-qoşulmuş mərkli planın tərkib hissəsi idi. O halın varlığını unutmaq olmaz ki, bu faciə xalqımızın tarixində təkcə ağrılı-acılı gün kimi deyil, eyni zamanda şərəf tarixi gün də hesab olunur. Bir kimsə unutmamalıdır ki, həmin gün küçələri boyamış şəhid qanları bir anlamda milli məfkurəmizin oyanan günəşinin qırmızı şəfəqini göstərdi. Qeyd edək ki, 20 Yanvar faciəsi və onun baş vermə səbəbləri xeyli müddət müzakirə olunsa da, nəhayət ki, ulu öndər Heydər Əliyev ikinci dəfə hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra, bir daha bu məsələ gündəmə çıxarıldı və faciənin başvermə səbəblərinə hüquqi qiymət verildi. Bundan əlavə, Ulu Öndər hakimiyyətdə olarkən 20 Yanvar faciəsi zamanı həlak olanların xatirəsinin əbədiləşdirilməsi istiqamətində də, lazımi addımlar atıldı. Yəni, çox keçmədi ki, bütün şəhid məzarlarının üstü götürüldü və onların əziz xatirəsinin əbədləşdirilməsi məqsədilə, Şəhidlər Xiyabanında memorial abidə kompleks ucaldıldı. Ən əsası, ulu öndər Heydər Əliyevin imzaladığı müvafiq Sərəncam əsasında, məhz həmin gün illərdir ki, respublikamızda Ümumxalq Hüzn günü kimi qeyd olunur.

     20 Yanvar faciəsi xalqımızın milli birlik və vətənpərvərliyinin göstəricisi oldu və Azərbaycan xalqının öz suverenliyi uğrunda apardığı mübarizənin şərəfli bir tarixinə çevrildi. Faciənin baş verdiyi gecə sovet qoşunları Bakıda, digər şəhər və rayonlarda 146 nəfəri qətlə yetirir, 744 nəfəri yaralayır, 841 nəfər şəxs isə, qanunsuz olaraq həbs olunur. Faktdır ki, rus-erməni işğalçı qüvvələri tərəfindən 200-dən çox mənzil, 80 avtomaşın, o cümlədən təcili-tibbi yardım maşınları, dövlət əmlakı və şəxsi əmlaklar və s. yandırıcı güllələrin törətdiyi yanğın nəticəsində sıradan çıxarılır. Bütün bunlara baxmayaraq, xalqımız mübarizə tariximizin şanlı səhifəsinə çevrilmiş 20 Yanvar faciəsini bu gün də unutmur və hər il Şəhidlər Xiyabanını ziyarət etməklə, bir daha faciə qurbanlarının ruhlarına dualar oxuyub, xatirələrini ehtiramla yad edirlər. Allah bütün şəhidlərimizə rəhmət eləsin!…

Şəfəq SALMANLI,

Nəsimi rayon qeydiyyat şöbəsinin rəisi

araz.az xəbər portalı.