Bölgəmiz yenə qaynar qazana çevrilir: 2025-ci il bizi nələrlə üz-üzə qoyacaq?

araz.az bildirir ki, Amerikanın nüfuzlu analitik mərkəzi Stratfor “2025-ci il üzrə illik geosiyasi proqnoz” adlı hesabatında Cənubi Qafqazdakı proseslərə dair əhəmiyyətli proqnozlarını açıqlayıb.

Hesabatda Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh prosesindən tutmuş, regional güclərin təsir dairəsinə qədər bir çox vacib məqam yer alıb.

Cənubi Qafqaz – geosiyasi rəqabət meydanı

Stratfor-un hesabatında bildirilir ki, Cənubi Qafqaz 2025-ci ildə də geosiyasi rəqabət mərkəzlərindən biri olaraq qalacaq. Ermənistan və Azərbaycan sülh danışıqlarında üstünlük qazanmaq üçün xarici tərəfdaşlardan dəstək almağa çalışacaq. Hesabatda qeyd olunur ki, hər iki ölkənin xarici siyasəti əsasən bu məqsədə yönələcək.

Sülh razılaşması çətin olacaq

Hesabatda Ermənistan və Azərbaycanın sülh sazişi əldə etmək üçün çalışacağı, lakin 2025-ci ildə yekun razılaşmanın əldə edilməsinin ehtimal olunmadığı vurğulanır. Bu, bir neçə səbəblə izah edilir:

1. Ermənistanda konstitusiya dəyişiklikləri – ölkədaxili siyasi dəyişikliklər sülh prosesini ləngidə bilər.

2. Sərhədlərin demarkasiyası – sərhəd məsələlərinin tam həll olunmaması tərəflər arasında ciddi maneə olaraq qalacaq.

3. Tranzit yollarının açılması ilə bağlı fikir ayrılıqları – Azərbaycanın Zəngəzur dəhlizi tələblərinə qarşı Ermənistanın dirənişi danışıqları mürəkkəbləşdirir.

Gərginlik riski qalır

Hesabatda vurğulanır ki, sülh razılaşması əldə olunana qədər regionda yenidən hərbi eskalasiya ehtimalı yüksək olaraq qalır. Xüsusilə, Azərbaycanın hərbi üstünlüyünü danışıqlarda təsir gücü kimi istifadə edəcəyi qeyd edilir.

Xarici tərəfdaşların axtarışı

Hər iki tərəf danışıqlarda üstünlük əldə etmək üçün xarici dəstək axtarmaqda davam edəcək:

• Azərbaycan mövqelərini gücləndirmək üçün Türkiyə və İsrail kimi müttəfiqlərinə, eləcə də ABŞ ilə əlaqələrinə güvənəcək.

• Ermənistan isə əsas dəstəyi Qərbdən, xüsusilə Fransa və Avropa İttifaqından almağa çalışacaq. Fransa ilə hərbi əlaqələri genişləndirmək və Avropa ilə ticarətini artırmaq Ermənistanın prioritetləri arasında olacaq.

ABŞ və Ermənistan arasında əlaqələrdə məhdudiyyətlər

Hesabata əsasən, Ermənistanın ABŞ-dan ciddi dəstək almaq cəhdləri uğursuz olacaq. Bunun səbəbi Tramp administrasiyasının Azərbaycanla möhkəm əlaqələrə üstünlük verməsi və Bakını Rusiya, İran və Çin təsirinə qarşı dayaq kimi görməsidir. Ermənistan bu vəziyyətdə Fransa və Avropa İttifaqı ilə əməkdaşlığını dərinləşdirmək məcburiyyətində qalacaq.

Ermənistanın Qərbə inteqrasiyasının məqsədi

Stratfor vurğulayır ki, Ermənistan Qərblə artan siyasi və müdafiə əlaqələrini Azərbaycanın tələblərinə qarşı müqavimət göstərmək üçün istifadə etməyə çalışacaq. Xüsusilə, tranzit yolları məsələsində Bakının ən sərt tələblərinə qarşı çıxmaq üçün Qərbin dəstəyinə güvənəcək.

Rusiyanın rolu və qarşıdurmadan qaçınma siyasəti

Hesabatda həmçinin qeyd edilir ki, Ermənistan və Azərbaycan Moskva ilə münasibətlərində ehtiyatlı davranmağa çalışacaq. Hər iki ölkə Rusiyanın regiondakı təsirini tamamilə itirməkdən çəkinir və birbaşa qarşıdurmadan yayınacaq.

Nəticə

Stratfor-un proqnozuna görə, Cənubi Qafqazdakı vəziyyət 2025-ci ildə də mürəkkəb olaraq qalacaq. Regionda güclər balansı, hərbi eskalasiya riski və xarici təsirlər davamlı olaraq gündəmdə qalacaq. Bu vəziyyətin sülh prosesinə necə təsir edəcəyini isə zaman göstərəcək. //musavat.com/

araz.az xəbər portalı.