Moldovanın nüfuzlu və tanınmış bir İnformasiya Agentliyində — Tribuna.md saytında YAP Zəngilan rayon Gənclər Birliyinin sədri Nərmin Hüseynzadənin mövzusu maraq doğuran bir yazısı dərc olunub. araz.az xəbər portalı həmin yazını rus və Azərbaycan dillərində dəyərli oxucularının da diqqətinə çatdırır:
АЗЕРБАЙДЖАН ИСТОРИЧЕСКИ БЫЛ ПЕРЕКРЕСТКОМ РЕЛИГИЙ И КУЛЬТУР, А РЕЛИГИОЗНОЕ И ЭТНИЧЕСКОЕ РАЗНООБРАЗИЕ СО ВРЕМЕНЕМ СТАЛО ВЕЛИЧАЙШИМ ДОСТОЯНИЕМ СТРАНЫ
Нармин ГУСЕЙНЗАДЕ,
Глава Молодежного Отдела РНА Зангиланского района Азербайджана.
Азербайджан исторически был перекрестком религий и культур, а религиозное и этническое разнообразие со временем стало величайшим достоянием страны. Наша страна по-прежнему выполняет ту же функцию, что и историческое место, где встречаются религии и культуры. Сегодня Азербайджан является лидером в регионе не только по своим социально-экономическим успехам, военно-политическому потенциалу, победам на поле боя, но и по обеспечению свободы совести и мультикультурной среды, сохранению многовековых традиций толерантности.
После восстановления нашей независимости религиозная толерантность, атмосфера толерантности и культура в нашей стране в целом были еще более укреплены в соответствии с государственно-религиозной политикой, сформированной общенациональным лидером азербайджанского народа Гейдаром Алиевым, и эта сфера стала приоритетом государства. политика. Право граждан на свободу совести более подробно закреплено в нашей Конституции, а также в Законе о свободе вероисповедания.Заслуги Президента Ильхама Алиева, продолжателя политического курса великого лидера Гейдара Алиева, в занятии в последние годы достойном месте среди стран мира и защите наших национальных и духовных ценностей, особенно в развитии и передаче толерантности и мультикультурные традиции не имеют себе равных. Благодаря успешной политике главы государства созданы все необходимые условия для выживания национальных традиций нашего народа, выдержавших испытание временем. С этой точки зрения, результат проделанной Президентом Ильхамом Алиевым работы заключается в том, что государственно-религиозные отношения в стране были урегулированы в рамках международного права, гармония разнообразия была сохранена и укреплена. В Азербайджане на протяжении многих лет также проводятся различные международные конференции. По словам Президента Ильхама Алиева, мультикультурная ценность Азербайджана выражается в следующем: «Азербайджан расположен на перекрестке цивилизаций, культур и религий. Мы находимся между Европой и Азией. Конечно, это географическое положение сыграло роль в культурном разнообразии Азербайджана. Сегодня в Азербайджане проживают представители всех религий и этнических групп, которые вносят свой вклад в успешное развитие нашей страны. Я считаю, что это одно из наших главных достоинств. Мы гордимся этим и проводим различные международные мероприятия, чтобы продвигать ценности мультикультурализма, мира, сотрудничества и взаимопонимания. Считаю, что такие мероприятия, открытые дискуссии и обмен мнениями необходимы в мире для закрепления положительных тенденций. К сожалению, то, что происходит сегодня в разных частях света, вызывает глубокую тревогу. Мы наблюдаем негативные тенденции. Поэтому мы должны открыто и искренне обсуждать, что нужно сделать, чтобы сблизить страны, цивилизации и религии. Снижение напряженности и ненависти – один из самых важных вопросов в международной повестке дня ».
То, что образцовая позиция нашего государства в этом направлении в современную эпоху, когда Европа признает и заявляет о несостоятельности мультикультурализма, приветствуется зарубежными гостями, экспертами в этой области, исследователями, социологами и политологами, доказывает, что мы находимся на высоте правильный путь.
Пример Азербайджана также подтверждает, что политика мультикультурализма должна основываться на трех основных принципах:
– государство в целом должно обеспечивать плюрализм, в том числе культурный;
– необходимо устранить препятствия на пути социализации даже самых маленьких культурных групп;
– Следует поддерживать возрождение и развитие разных культур.
Если мы посмотрим на исторические традиции, то увидим, что это политическое поведение, которое включает представителей других наций и религиозных групп, проживающих в Азербайджане, стало формой идеологии государственности Гейдаром Алиевым в конце двадцатого века, а также традициями терпимости и толерантности. мультикультурализм был восстановлен.
Как известно, сегодня в Азербайджане проживает 115 национальных меньшинств. Но между народами никогда не было конфликта или проблемы. В результате успешной политики государства жизнь, развитие и безопасность меньшинств в Азербайджане были полностью обеспечены. Хотя языки народов, проживающих сегодня в Азербайджане, принадлежат к четырем основным языковым семьям – тюркской, северокавказской, индоевропейской и картвелльской, доминирующим языком в современной этнолингвистической ситуации в стране является азербайджанский язык, который принадлежит огузская группа тюркских языков.
Основное население страны (более 90 процентов) – азербайджанские турки. Следует подчеркнуть, что азербайджанские турки играют объединяющую роль среди народов, проживающих в стране. Территориальное единство, схожие социально-экономические, географические и исторические условия привели к формированию общих черт в жизни и культуре, обычаях и традициях азербайджанских тюрков и меньшинств. Несомненно, здесь важную роль сыграли интенсивные торгово-экономические и этнокультурные связи между народами.
В нашей стране меньшинства издают газеты и журналы на своих языках .Наряду с Русским государственным драматическим театром имени С. Вургуна в Баку, русские труппы во многих ведущих театрах республики, Государственный драматический театр в Ленкорани, Лезгинский государственный драматический театр в Гусаре, Грузинский государственный театр в Гахе, а также более 40 национальных меньшинств в Баку и нескольких регионах Азербайджана, много музыкальных и фольклорных коллективов.
Уроки родного языка (аварский, курдский, лезгинский, талышский, сахурский, татский, удинский, хыналыгский, иврит) были организованы в средних школах (начальных классах) регионов Азербайджана, где проживают национальные меньшинства, были подготовлены учебники и программы на национальных языках. составлен. Русские, аварские, талышские, курдские, лезгинские, сахурские, татские, удинские, хыналыгские и др. Были приобретены за счет государственных средств. На языках издаются алфавиты, учебные планы и другие учебники, школьные словари, и эта работа продолжается на постоянной основе.
В Азербайджане религиозные свободы должным образом защищены. Наша страна является не только первой колыбелью зороастризма и христианства на Кавказе, но и страной, где широко распространен ислам. В столице, Баку, вы можете увидеть мечети, церкви и синагоги, расположенные недалеко друг от друга. Хотя мы были свидетелями последствий армянского террора против исторических и религиозных памятников Азербайджана, ремонт и защита Армянской церкви в центре Баку в самом современном стиле является ярким примером доброй воли нашего государства и народа. . Возможно, невозможно увидеть такой пример толерантности в большинстве городов мира. В этом смысле Баку входит в список городов, оставивших свой след в истории.
Несомненно, за этим национально-религиозным единством и равенством стоят 30 лет политической воли, деликатной политики и искренности таких лидеров, как Гейдар Алиев и Ильхам Алиев.
***
AZƏRBAYCAN TARİXƏN DİNLƏRİN VƏ MƏDƏNİYYƏTLƏRİN QOVŞAĞI OLUB, DİNİ VƏ ETNİK MÜXTƏLİFLİK İSƏ, ZAMANLA ÖLKƏMİZİN ƏN BÖYÜK ZƏNGİNLİYİNƏ ÇEVRİLİB
Azərbaycan tarixən dinlərin və mədəniyyətlərin qovşağı olub, dini və etnik müxtəliflik isə, zamanla ölkəmizin ən
böyük zənginliyinə çevrilib. Ölkəmiz dinlərin və mədəniyyətlərin qovuşduğu tarixi məkan kimi, indi də, eyni funksiyanı yerinə yetirir. Bu gün Azərbaycan təkcə sosial-iqtisadi uğurlarına, hərbi-siyasi potensialına, döyüş meydanlarında qələbələrinə görə deyil, eyni zamanda, vicdan azadlığının və multikultural mühitin təmin edilməsi, yüzilliklər ərzində formalaşmış tolerantlıq ənənələrinin qorunmasına görə regionun lider dövlətidir.
Müstəqilliyimiz bərpa olunduqdan sonra, ölkəmizdəki dini dözümlülük, bütövlükdə tolerantlıq mühiti və mədəniyyəti Ümummilli Lider Heydər Əliyevin formalaşdırdığı dövlət-din siyasətinə uyğun olaraq, daha da möhkəmlənib, bu sahə dövlət siyasətinin prioritet istiqamətinə çevrilib. Ölkə vətəndaşlarının vicdan azadlığı hüququ birbaşa Konstitusiyamızda, eyni zamanda, “Dini etiqad azadlığı haqqında” Qanunda daha müfəssəl şəkildə təsbit olunub.
Son illərdə Azərbaycanın dünya ölkələri sırasında öz layiqli yerini tutması və milli-mənəvi dəyərlərimizin qorunmasında, xüsusilə tolerantlığın və multikultural ənənələrin inkişaf etdirilərək, dünyaya çatdırılmasında Ulu Öndər Heydər Əliyevin siyasi kursunun davamçısı Prezident İlham Əliyevin xidmətləri misilsizdir. Dövlət başçısının uğurlu siyasəti sayəsində xalqımızın əsrlərin sınağından çıxan milli adət-ənənələrinin yaşadılması üçün, bütün lazımi şərait yaradılıb. Məhz bu baxımdan və Prezident İlham Əliyevin gördüyü işlərin nəticəsində, ölkədəki dövlət-din münasibətləri beynəlxalq hüquq normaları çərçivəsində tənzimlənib, müxtəliflik harmoniyası qorunub saxlanılaraq, daha da möhkəmləndirilib.
Azərbaycan həmçinin uzun illərdir ki, müxtəlif beynəlxalq konfranslara ev sahibliyi edir. Prezident İlham Əliyevin dilindən Azərbaycanın multikultural dəyərlər belə ifadə edilir: “Azərbaycan sivilizasiyaların, mədəniyyətlərin və dinlərin kəsişməsində yerləşir. Biz Avropa və Asiya arasında yerləşirik. Əlbəttə ki, bu coğrafi yerləşmə Azərbaycanın mədəni müxtəlifliyində öz rolunu oynayıb. Bu gün Azərbaycanda bütün dinlərin və etnik qrupların nümayəndələri yaşayır və ölkəmizin uğurlu inkişafına öz töhfələrini verirlər. Düşünürəm ki, bu, bizim ən böyük sərvətlərimizdəndir. Biz bundan qürur duyuruq və multikulturalizm dəyərlərinin, sülh, əməkdaşlıq və qarşılıqlı anlaşmanın təşviqi üçün müxtəlif beynəlxalq tədbirlər keçiririk. Hesab edirəm ki, müsbət meyllərin güclənməsi üçün, dünyada belə tədbirlərə, açıq müzakirələr və fikir mübadiləsinə ehtiyac var. Təəssüflər olsun ki, bu gün dünyanın müxtəlif yerlərində baş verənlər dərin narahatlıq doğurur. Biz mənfi istiqamətdə cərəyan edən meyllərin şahidi oluruq. Bu səbəbdən, ölkələri, sivilizasiyaları və dinləri daha da yaxınlaşdırmaq üçün, hansı işlərin görülməli olduğunu açıq və səmimi şəkildə müzakirə etməliyik. Gərginliyin, nifrətin azaldılması beynəlxalq gündəmin ən mühüm məsələlərindəndir”.
Avropanın multikulturalizmin iflasa uğradığını qəbul və bəyan etdiyi müasir dövrdə, dövlətimizin bu istiqamətdə nümayiş etdirdiyi nümunəvi mövqenin xarici qonaqlar, bu sahənin ekspertləri, araşdırmaçılar, sosioloq və politoloqlar tərəfindən rəğbətlə qarşılanması bir daha doğru yolda olduğumuzu sübut edir. Azərbaycan nümunəsi də təsdiq edir ki, multikulturalizm siyasətinin əsasında üç əsas prinsip dayanmalıdır:
— dövlət bütövlükdə plüralizmi, o cümlədən mədəni plüralizmi təmin etməlidir;
— hətta ən kiçik mədəni qrupların sosiallaşmasına mane olan əngəllər aradan qaldırılmalıdır;
— müxtəlif mədəniyyətlərin yenidən dirçəlməsi və inkişafı dəstəklənməlidir.
Tarixi ənənələrə nəzər salsaq, görərik ki, Azərbaycan ərazisində yaşayan digər xalqlar və dini qrupların nümayəndələrinin təmsilçiliyini özündə cəmləyən bu siyasi davranış XX əsrin sonlarında Heydər Əliyev tərəfindən dövlətçilik ideologiyası formasına çevrilmış, tolerantlıq və multikulturalizm ənənələri bərpa edilmişdir.
Məlumdur ki, bu gün Azərbaycanda 115 azsaylı xalq yaşayır. Ancaq heç bir zaman xalqlar arasında qarşıdurma və ya hər hansı bir problem yaşanmayıb. Dövlətin uğurlu siyasəti nəticəsində, azsaylı xalqların Azərbaycanda yaşayışı, inkişafı və təhlükəsizliyi tam şəkildə təmin olub. Hazırda Azərbaycan ərazisində məskunlaşmış xalqların dilləri, əsasən, dörd böyük dil ailəsinə — türk, Şimali Qafqaz, Hind-Avropa və kartvel dil ailələrinə mənsub olsalar da, ölkədəki müasir etnolinqvistik durumda dominantlıq türk dillərinin oğuz qrupuna daxil olan Azərbaycan dilinə məxsusdur.
Ölkənin əsas əhalisini (90 faizdən çox) Azərbaycan türkləri təşkil edir. Azərbaycan türklərinin ölkədə yaşayan xalqlar arasında birləşdirici rol oynaması xüsusilə vurğulanmalıdır. Ərazi birliyi, oxşar ictimai-iqtisadi, coğrafi və tarixi şərait Azərbaycan türklərinin və azsaylı xalqların məişət və mədəniyyətlərində, adət-ənənələrində ümumi cəhətlərin formalaşmasına səbəb olmuşdur. Şübhəsiz ki, burada xalqlar arasında gedən intensiv ticarət-iqtisadi və etno-mədəni əlaqələr də az rol oynamamışdır.
Ölkəmizdə azsaylı xalqlar öz dillərində qəzet və jurnallar nəşr etdirir və öz təşkilatlarını qururlar. Bakıda Səməd Vurğun adına Rus Dövlət Dram Teatrı ilə yanaşı, respublikanın bir çox aparıcı teatrlarında rus truppaları, Lənkəranda Dövlət Dram Teatrı, Qusarda Ləzgi Dövlət Dram Teatrı, Qaxda Gürcü Dövlət Teatrı, o cümlədən, Bakı şəhərində və Azərbaycanın bir sıra bölgələrində milli azlıqların 40-dan çox musiqi və folklor kollektivləri fəaliyyət göstərir.
Azərbaycanın milli azlıqların sıx yaşadıqları rayonlarının orta məktəblərində (ibtidai siniflərdə) Ana dili dərslərinin tədrisi (avar, kürd, ləzgi, talış, saxur, tat, udi, xınalıq, ivrit dillərində) təşkil olunmuş, milli dillərdə dərsliklər və proqramlar tərtib edilmişdir. Dövlət vəsaiti hesabına rus, avar, talış, kürd, ləzgi, saxur, tat, udi, xınalıq və s. dillərdə əlifbalar, tədris proqramları və digər dərsliklər, məktəbli lüğətləri çap olunur və bu iş mütəmadi olaraq davam etdirilir.
Azərbaycanda dini azadlıqlar lazımı qədər qorunur. Ölkəmiz zərdüştlüyün, Qafqazda xristianlığın ilk beşiyi olması ilə yanaşı, həm də İslamın geniş yayıldığı bir ölkədir. Paytaxt Bakıda bir-birinə yaxın yerləşən həm məscid, həm kilsə, həm də sineqoq görmək mümkündür. Azərbaycanın tarixi dini abidələrinə qarşı erməni terrorunun nəticələrinin şahidi olsaq da, Bakının mərkəzində erməni kilsəsinin ən müasir üslubda təmiri, qorunması dövlətimizin və millətimizin xoş məramının açıq nümunəsidir. Bəlkə də, dünyanın əksər şəhərlərində belə bir tolerantlıq nümunəsi görmək mümkün deyil. Bakı isə, bu mənada tarixə iz qoyan şəhərlər siyahısındadır.
Bu milli-dini birlik və bərabəriyin arxasında 30 illik bir siyasi iradənin, Heydər Əliyev və İlham Əliyev kimi liderlərin incə siyasətlərinin və səmimiyyətlərinin dayandığı şübhəsizdir.
araz.az xəbər portalı.
araz.az xəbər portalı.