Bu günlərdə BMT-nin Uşaq Fondunun (UNICEF) Azərbaycandakı nümayəndəliyinin rəhbəri Edvard Karvardinin ölkəmizə gəlməsindən iki il keçdi.
Eurasia Diary ölkədə iki illik səfərinin başa çatması və müharibələrin əhali arasında ən həssas təbəqəyə – uşaqlara zərərli təsiri barədə danışmaq üçün Edvard Karvardinlə görüşüb.
– UNICEF-in Azərbaycandakı nümayəndəliyin rəhbəri vəzifəsində olduğunuz iki illik müddəti necə təsvir edərdiniz?
– Bu mənim Azərbaycanda olduğum iki çox məhsuldar il idi. Mənim üçün ölkənin bu qədər enerji dolu, həyatda uğur əldə etmək istəyən çox sayda uşaq və gənclərilə tanış olmaq xüsusilə maraqlı oldu.
Əlbəttə ki, UNICEF cəmiyyətdəki daha həssas uşaqlarla – əlil uşaqlar, ailələri olmayan uşaqlar, münaqişədən zərər çəkmiş bölgələrdə yaşayan uşaqlar və gənclərlə işləmək kimi işləyir. Mən həqiqətən hiss edirəm ki, irəlidə Azərbaycanı böyük gələcək gözləyir, çünki bu gənclər cəmiyyətə fayda verməkdə qərarlıdırlar. Əlbəttə ki, bunun üçün bizim də iştirakımız tələb olunur. Biz onlara potensiallarını hərtərəfli üzə çıxarmağa imkan vermək üçün kömək etməli və dəstəkləməliyik. Və bunu mən nəaliyyət hesab edirəm.
Müsbət dəyişikliklərdən danışarkən son illər həyata keçirilən çoxsaylı proqramları qeyd edə bilərəm. Uşaqlarla bağlı durum günü-gündən yaxşılaşır. Biz yoxsulluq səviyyəsində azalma, səhiyyənin yaxşılaşdığını müşahidə edirik.
Ancaq hələ də üzərində çalışmalı olduğumuz problemlər var. UNICEF üçün bu problemlərdən birinin təhsil almaq, öz evlərindən kənara çıxaraq icmalarındakı fəaliyyətlərdə iştirak etmək və s. imkanı olmamaqla hələ də cəmiyyətdə tarazlığa nail ola bilməyən əlilliyi olan uşaqlar olduğunu düşünürəm.
Mən bu problemi regionlarda görsəm də hesab edirəm ki, o bötövlükdə ölkənin və paytaxtın problemidir. Biz maddi cəhətdən mübarizə aparan, valideynlərdən birinin qaldığı və tez-tez ananın tərk etdiyi ailələrdə çətin həyat yaşayan uşaqların ailələrini yalnız maliyyə baxımından deyil, həm də uşaqlara məktəbə getmələri və öz potensiallarını üzə çıxara bilmələri üçün yardım edirik. Bu bötüvlükdə ölkə üçün vacibdir çünki biz bu ailələrə dəstək olanda, bu uşaqlar üçün iş yeri yaradanda anlayırıq ki, onlar böyüdükdən sonra Azərbaycanın həyatında daha konstruktiv və müsbət rol oynaya biləcəklər və ölkə üçün sosial və iqtisadi inkişaf baxımından uzunmüddətli fayda verə biləcəklər.
– UNICEF ilə hökumət strukturları arasında, eləcə də QHT-lər və vətəndaş cəmiyyətləri arasında əməkdaşlıq haqqında daha geniş məlumat verə bilərsinizmi?
– Bütün ölkələrdə olduğu kimi burada da UNİCEF hökumətlə çox sıx əməkdaşlıq edir və biz layihələrimizi hökumətin əsas nazirlikləri ilə əməkdaşlıq edərək hazırlayırıq. Azərbaycandakı fəaliyyətimiz məhz bundan ibarətdir. Düşünürəm ki, hökumətdəki tərəfdaşlarımızla yaxşı əlaqələr qurmuşuq. Hesab edirəm ki, uşaqlara, gənclərə sərmayə yatırmaq üçün bizim bu ölkənin insan qızılının olduğunu söyləyən prezidentlə baxışlarımız üst-üstə düşür.
Və sizin də doğru olaraq qeyd etdiyiniz kimi, Azərbaycanda qeyri-hökumət sektoru və Vətəndaş Cəmiyyəti bizim milli səviyyədə inkişaf etdirməyə çalışdığımız işimizlə əlaqələndirici həlqə rolunu oynamaqla bu prosesdə mühüm rol oynayırlar. Buna görə də biz Beynəlxalq Avrasiya Mətvuat Fondu (BAMF) ilə sıx şəkildə əməkdaşlıq edirik. Biz layihələrimizin həyata keçirilməsində həmçinin Azərbaycan Respublikası Gənclər Fondu kimi iri təşkilatlarla da birgə çalışırıq. Bu da bizə daha çox uşaqları əhatə etməyə imkan verir.
Sizcə nə üçün həyata keçirilən layihələrdə UNİCEF üçün gənclərin tamhüquqlu qərarverən şəxslər kimi layihəyə cəlb edilməsi vacibdir?
Azərbaycanda gənclər əhalinin təxminən üçdə birini təşkil edir. Onların ölkənin həyatına verə biləcəyi müsbət töhfələr inanılmazdır. Gənclər əlbəttə ki, gələcəkdə ailədə qərarverici şəxslər olacaq və ya yerli hökumət orqanlarında və özəl sektorda çalışaraq bu ölkənin inkişafında rol oynayacaq.
– Əla! UNICEF Azərbaycanda, xüsusən də gənclər arasında DİM-lərin inkişaf etdirilməsinə necə kömək edə bilər?
– Hazırda Davamlı İnkişaf Gündəliyi bütün ölkələr üçün qlobal xarakter daşıyır. Mən onun əhəmiyyətli bir sahə olduğunu düşünürəm, çünki biz hər zaman gələcək barədə düşünməliyik və gənclərin burada iştirakı zamanı onları dinləmək və problemlərini anlamaq onlara müsbət təsir edir.
Sizə bir misal gətirim. Azərbaycanda bir çox gənclər daha sağlam ölkədə, istər dənizin, istərsə də kəndin ətraf mühitinin daha yaxşı mühafizə olunduğu yerdə yaşamaq üçün daha sağlam məkan görməyə görə narahatdırlar.
Bu narahatlıqlara qulaq asaraq biz bu məsələlərlə bağlı qərarlar qəbul edirik. Lakin gənclər bu müzakirələrə cəlb olunmaqla onlarda məsuliyyət hissi artır və beləliklə onlar daha da böyüyəndə və valideyn, eləcə də müəllim və ya ölkənin növbəti siyasi lideri olanda bu məsələləri ciddiyə alacaqlar. Biz dayanıqlılığı bu cür nəsildən- nəsilə ötürülən davamlı faydalılıqda görürük.
– Bilirik ki, müharibələr və münaqişələr əksər hallarda uşaqlara təsir göstərir, çünki onlar cəmiyyətin həssas təbəqəsidir və ümumi götürdükdə, xüsusən Azərbaycanda bu sahədə necə fəaliyyət göstərirsiniz?
– Məni münaqişələrlə bağlı ən çox məyus edən şey onların böyüklər tərəfindən yaradılmasıdır, lakin bunun ən pis təsiri uşaqlara olur. Mən münaqişələrin olduğu bir çox ölkələrdə çalışmışam və dəfələrlə onların uşaqlara və onların təhsilinə, ailə həyatına təsirinin şahidi olmuşam. Həmçinin, biz bilirik ki, dünyada müharibələrin psixoloji təsirinə məruz qalan insanlar da var.
Buna görə də Azərbaycanın münaqişədən zərər çəkmiş zonlarında xüsusilə də, gənclərlə işləyərkən onlara öz icmalarında fəal olmaları üçün daha müsbət, konstruktiv yollar yaradırıq. BAMF-ın daxil olduğu və bu rayonlarda yerli icra hakimiyyəti ilə müzakirə ediləcək fəaliyyətləri və fəaliyyət planını müəyyənləşdirmək üçün gəncləri bir araya gətirən Azərbaycan Gənclər Təşəbbüsü Layihəsi mövcuddur. Bundan başqa bir çox maraqlı layihələrin şahidi olduq.
Mən bu yaxınlarda Tərtərdəki yeni 3D Kinoteatrda və Bərdədə bir kitab klubunda oldum. Burada gənclər məktəbdən sonra bir araya gələrək birlikdə müzakirələr aparır.
Goranboyda isə yeni idman qurğusu kimi təhlükəsiz bir yerdə gənclər toplaşa və idman tədbirlərində iştirak edə bilərlər. Düşünürəm ki, bu onlara çətin şərtlərdə öz enerjilərini müsbət formada çıxarmaqla müsbət psixoloji təsir edir və onlara həyatda imkanlar qazandırır. Lakin böyüklər münaqişələri dayandırmalı və dünyanın istənilən yerində baş verən münaqişələr dinc yolla həll edilməlidir.
Mən müsahibəmizi müsbət əhval-ruhiyyə ilə başa vurmaq istəyirəm və sonuncu sualım UNİCEF-in təşəbbüsü ilə qeyd olunan ümumdünya ana südü ilə qidalandırma həftəsi barədə olacaq.
Hər il avqustun ilk həftəsi UNICEF-in təşəbbüsü ilə dünyada ana südü ilə qidalanma həftəsi qeyd olunur. Burada UNİCEF, Ümumudünya Səhiyyə Təşkilatı iştirak edir. Biz ana südü ilə qidalanmanın vacibliyini təşviq edirik. Belə ki, ana südü yaxşı bir başlanğıca xidmət edir, yeni doğulmuş körpə üçün altı ay ana südü ilə qidalanmadan sonar sağlamlığında üstünlüyə malik olur. Ana südü uşağın fiziki inkişafına kömək edir həmçinin, ananın sağlamlığına müsbət təsir göstərir.
Biz istəyirik ki, Azərbaycanda daha çox qadın özlərini təhlükəsiz hiss etdikləri istənilən yerdə, istər ticarət mərkəzi olsun, istərsə də restoran, iş yerində və ya evdə olmalarından asılı olmayaraq ana südü ilə qidalanmanı seçsinlər. Bizim bu həftəni əhatə edən kampaniyamız çərçivəsində qadınların özləri tərəfindən söylənilən fikirlər eləcə də, ana südü ilə qidalanmanın uşaqlara müsbət təsiri olduğunu deyən ataların hekayələri təbliğ olunur. Və mən düşünürəm ki, bu şəxsi hekayələri eşidəndə və valideynlərin sevincini və xoşbəxtliklərini, orada sağlam uşağın oturduğunu görəndə ana südünün ən yaxşı olduğunu düşünürsən və biz hamı üçün yaxşı olması üçün analara kömək etməli, bunu daha çox təbliğ etməliyik.
– Əla! Mən şadam ki, Azərbaycanda bu qədər çox müsbət dəyişikliklər var, müsahibəyə görə təşəkkür edirəm, biz hələ çox görüşəcəyik.
– Buyrun
Глава ЮНИСЕФ в Азербайджане: войны создаются взрослыми, но пагубнее всего влияют на детей
В эти дни исполнилось два года как руководитель представительства ЮНИСЕФ, детского фонда ООН, в Азербайджане Эдвард Карвардин (Edward Carwardine) приехал в страну.
Eurasia Diary встретился с Эдвардом Карвардином, чтобы подвести итоги его двухлетнего пребывания в Азербайджане, и поговорить о пагубном влиянии войн на самую уязвимую прослойку населения – детей.
– Как вы можете описать этот двухлетний период пребывания в Азербайджане на посту руководителя представительства ЮНИСЕФ?
– Это были очень успешные два года, которые я провел в Азербайджане. Для меня было особенно интересно встретиться с таким количеством детей и юношей по всей стране, которые так полны энергии и так хотят добиться чего-то в своей жизни.
Конечно же, ЮНИСЕФ больше работает с уязвимыми детьми в обществе – детьми-инвалидами, детьми без семьи и детьми, живущими в конфликтных районах. Я действительно чувствую полную уверенность в том, что у Азербайджана впереди большое будущее, потому что эти молодые люди полны решимости внести свой вклад в развитие общества. Конечно же, им требуется и наше участие. Мы должны им помогать и поддерживать, чтобы дать им возможность в полной мере реализовать свой потенциал.
Говоря о позитивных изменениях, я наблюдаю, как много программ было реализовано за последние годы. Ситуация с детьми в стране становится все лучше и лучше. Мы наблюдаем сокращение бедности, улучшение здоровья и т.д.
Однако все еще есть проблемы, над чем нужно работать. Для ЮНИСЕФ – это в первую очередь проблемы, связанные с детьми с ограниченными возможностями, у которых по-прежнему нет возможности быть полноценными членами общества. Например, они не могут наравне со всеми учиться или беспрепятственно выйти из своих домов и так далее. И ЮНИСЕФ по-прежнему видит проблемы для девочек, которые говорили мне сами, что они не чувствуют, что могут реально участвовать в жизни своего сообщества, но хотят иметь такую возможность
По-прежнему остаются проблемы с некоторыми семьями, которые просто выживают в финансовом плане. В таких семьях, как правило, остался один из родителей, и страдают дети. ЮНИСЕФ старается поддержать такие семьи, причем не только финансово. Мы создаем условия, чтобы они могли ходить в школу и реализовывали свой потенциал. Этот акцент на уязвимое население важен не только для семей и детей, но и для страны в целом. Когда мы поддерживаем эти семьи, когда мы создаем рабочие места для этих детей, мы знаем, что позже, когда эти дети станут взрослыми, они смогут играть гораздо более конструктивную и позитивную роль в жизни Азербайджана и привнесут долгосрочную выгоду для страны с точки зрения социального и экономического развития.
– Не могли бы вы рассказать о сотрудничестве ЮНИСЕФ с государственными структурами и с гражданским обществом?
– ЮНИСЕФ в Азербайджане, как и во всех странах, очень тесно сотрудничает с правительством. Мы разрабатываем наши проекты и мероприятия, совместно с ключевыми министерствами правительства Азербайджана. Я думаю, что у нас есть общее видение проблем, которое предполагает инвестиции в детей. Сам президент сказал, что люди Азербайджана являются самым ценным активом в этой стране. Учитывая это, мы совместно с госорганами должны эффективно планировать проекты и осуществлять их.
Неправительственные организации и гражданское общество играет в этом процессе важную роль, являясь связывающим звеном между работой, которую мы пытаемся развивать на национальном уровне, и людьми, которые должны извлечь выгоду из этой поддержки на уровне сообщества. Именно поэтому мы тесно сотрудничаем с Международным Фондом Евразия Пресс (МФЕП), который помогает в реализации проектов в регионах.
Также мы сотрудничаем с такими крупными организациями, как Фонд молодежи Азербайджанской Республики.
Для ЮНИСЕФ важно найти способы, гарантирующие, что работа, которую мы пытаемся сделать, охватила бы как можно больше детей.
– Почему для ЮНИСЕФ важно, чтобы во всех реализуемых проектах молодежь имела полноценное право принимать решения?
– В Азербайджане молодежь составляют около трети населения. Я верю, что они могут внести позитивный вклад в жизнь своей страны. Молодые люди, конечно же, когда-то будут взрослыми в будущем. Лучше в молодости научиться быть ответственными и принимать решения на уровне семьи или проекта, чтобы потом активно участвовать в развитии своего региона. Они должны вовремя учиться быть лидерами, без стеснения выражать свои взгляды, делиться своими идеями в том числе с местной властью.
– Как ЮНИСЕФ помогает продвигать Цели устойчивого развития (ЦУР) ООН в Азербайджане, особенно среди молодежи?
– Программа устойчивого развития, безусловно, является глобальной повесткой дня для всех стран. Я считаю ее важной, потому что она рассчитана на улучшение будущего. То, что мы делаем сегодня, должно продолжаться последующими поколениями, поэтому важно привлекать в эти процессы молодежь.
Например, я вижу, что в Азербайджане многие молодые люди озабочены окружающей средой. Они стремятся защитить экологию, чтобы создать более чистое и здоровое место для жизни.
Это замечательно, поскольку, когда они станут старше, станут родителями, учителями, политическими лидерами в стране, будут серьезно относиться к этим вопросам. Именно в этом мы видим устойчивость. Положительные изменения должны продолжаться от поколения к поколению.
– Как известно, от войны и конфликтов в первую очередь страдают дети, являясь наиболее уязвимой прослойкой населения…
– Больше всего меня расстраивает в конфликтах то, что они созданы взрослыми, но пагубнее всего влияют на детей.
В рамках ЮНИСЕФ я работал во многих странах, где были конфликты, и я не понаслышке знаю, как войны влияют на образование, на семейную жизнь, питание. В таких условиях дети не могут иметь полноценное детство – заниматься спортом, выезжать на отдых, безопасно перемещаться. Но самое ужасное последствие войн – это психологические травмы.
Поэтому, проводя проекты в прифронтовых районах Азербайджана, мы стараемся создать позитивные способы, с помощью которых дети и юноши могут быть активными в своих сообществах.
У ЮНИСЕФ совместно с МФЕП есть очень интересный проект – молодежная программа AYAP. Она объединяет детей и юношей в пострадавших от Нагорно-Карабахского конфликта районах. Они плотно сотрудничают с местной властью.
В рамках программы были воплощены в жизнь интересные идеи: 3D-кинотеатр в Тартаре; книжное кафе в Барде, где ребята собираются после школы почитать вместе и обсудить разные вопросы; спортивная площадка в Геранбое, где мальчики и девочки, здоровые и дети с ограниченными возможностями могут в безопасных условиях заниматься спортом.
Я думаю, что молодым людям в этих трудных условиях необходим положительный выход своей энергии. Эти инициативы оказывают влияние на их психологическое состояние.
Тем не менее, именно взрослые со всей ответственностью должны разрешить конфликт мирным способом, где бы он в мире не происходил.
– Сейчас в Азербайджане, как и в других странах, проходит Всемирная неделя грудного вскармливания, инициированная ЮНИСЕФ. Расскажите подробнее об этой замечательной инициативе.
– Во всем мире первая неделя августа – это неделя, посвященная грудному вскармливанию, в которой участвует ЮНИСЕФ и Всемирная организация здравоохранения.
В Азербайджане мы действительно поощряем важность грудного вскармливания. Это лучший старт в жизни, который новорожденный ребенок может получить, если мама кормит своего ребенка только грудным молоком в течение первых шести месяцев его жизни. Это не только полезно для здоровья, но и помогает развитию мозга и физическомому развитию ребенка. Такое кормление благоприятно сказывается и на здоровье матери.
Мы бы хотели, чтобы в Азербайджане больше женщин кормили грудью и могли это делать не только дома. Мы добиваемся, чтобы мамы с чувством безопасности и собственного достоинства могли кормить грудью в торговых центрах, ресторанах, на работе.
Наша кампания на этой неделе основана на реальных историях местных женщин, которые говорят о положительном опыте кормления грудью. Мы привлекли к инициативе также и отцов, которые высказываются о важности такого кормления.
araz.az xəbər portalı.