Alimlər belə qənaətə gəliblər ki, 2024-cü il tarixdə Yer kürəsinin ən isti ili ola bilər.
araz.az xəbər verir ki, elm adamları bunu Sakit okeanın ekvatorial hissəsində suyun səth qatının temperaturunun dəyişməsi ilə bağlı olan El Nino fenomeni ilə əlaqələndirirlər.
Mütəxəssislərin fikrincə, planetdə temperaturun artması ilə bağlı vəziyyət insan fəaliyyəti ilə daha da ağırlaşacaq.
Alimlər bildirirlər ki, əgər 2023-cü ildə planetdə orta temperatur sənayedən əvvəlki dövrdəki eyni göstərici ilə müqayisədə təxminən 1,4 dərəcə Selsi yüksək idisə, ilkin hesablamalara görə, bu il 1,3-1,6 dərəcə arta bilər.
Milli Okean və Atmosfer Administrasiyasının böyük elmi işçisi Maykl Makfadenin izah edib ki, Sakit okeanda suyun istiləşməsi ilə planetdə səthin temperaturunun artması arasında gecikmə var və buna görə də El Nino-nun ikinci ili tez-tez birinci ildən daha isti olur.
“Təsəvvür edin ki, sobanın üstündə bir qazan su var. İçinə soyuq su töksəniz, yalnız temperaturun bir qədər dəyişməsini hiss edəcəksiniz. Bu, El Nino zamanı, soyuq suyun dərin okeandan səthə çıxdığı zaman baş verir. Soyuq su tökməyi dayandırsanız, tavadakı su daha tez qızacaq. Bu, El Nino adlanan bir fenomendir”,- bunu [C]Worthy qeyri-kommersiya təşkilatında okean modelləşdirməsi üzərində işləyən alim Ulla Hide deyib. O əlavə edib ki, bu fenomen nə qədər uzun sürərsə, Sakit okean və onun üzərindəki hava bir o qədər isti olur.
Alimlər “Bloomberg”-ə müsahibələrində deyiblər ki, 2023-cü ildə qeydə alınan anomaliyalar 2024-cü ildə temperaturun öyrənilməsinin vacibliyini göstərir.
Artıq istilərin bu il yaradacağı bəzi təxminlər var.
Hide hesab edir ki, Sakit okeanın ən isti hissəsi şərqə doğru dəyişdikcə, əvvəllər yağıntının çox olduğu yerlərdə quraqlıq baş verəcək və əksinə.
Qeyd edək ki, BMT artıq bu il Şərqi Asiya, Cənubi Afrika və Mərkəzi Amerikada yaşanan quraqlıq səbəbindən ərzaq təhlükəsizliyindən narahatdır.
Bundan əlavə, El Nino Amazona quru hava gətirir. Bu, Braziliyanın cənub-şərqində və qonşu Uruqvayda daha çox yağışa səbəb ola bilər. M. Makfaden qeyd edib ki, ABŞ-ın cənubunda bu il həmişəkindən daha rütubətli və sərin hava müşahidə olunacaq.
Mütəxəssislər həmçinin hesab edirlər ki, El Nino səbəbiylə meşə yanğınlarının sayı arta bilər; Alyaska xüsusilə risk altındadır. Avropada isə şiddətli tufanların baş verməsi mümkündür.
Alimlər xəbərdarlıq edirlər ki, okeanların qlobal istiləşməsi mərcanlara da ciddi şəkildə mənfi təsir edə bilər. Böyük Britaniyanın “Met Office”-də uzunmüddətli proqnozlar şöbəsinin rəhbəri Adam Scaife hesab edir ki, bu, yaxın aylarda baş verəcək. Qeyd olunur ki, 2016-cı ildə də analoji hadisə nəticəsində dünyanın ən böyük mərcan rifi olan Böyük Sədd rifinə ciddi ziyan dəyib.
araz.az xəbər portalı.