Artıq 9 gündür ki, Azərbaycanda COP29-un tədbirləri davam edir. Bu müddət ərzində COP29 tədbiri zamanı yaşıl zonada 2 dəfə təxribat xarakterli və təkadamlıq aksiya keçirilib.

— Noyabrın 15-də “Veqan kollektiv” aktivist qrupun üzvü, heyvan haqları fəalı Kamran Məmmmədli Azərbaycanda itlərin öldürülməsinə qarşı təkadamlıq etiraz aksiyası keçirib.

Heç şübhəsiz, etiraz etmək hər bir kəsin konstitusion hüququdur, amma səndəki bu “konstitusion vicdan”ın mənbəyi vətəndaş mövqeyi deyilsə… K. Məmmədli və dostu Əli Məlikov adlı gənc 2022-ci ilin may ayında da etiraz aksiya keçirib, plakat qaldırmışdılar. Bu iki gəncin məşğul olduğu sahənin əsas mərkəzi ABŞ-da yerləşir. Dünyada itlərin mühafizəsi ilə bağlı ən böyük ofis (baş ofis) məhz ABŞ-dadır. Yadımdadır, Avropa oyunları və Avroviziya müsabiqəsi zamanı da, Azərbaycandan sahibsiz itlərlə bağlı statistika istəyirdilər, ardınca xırda aksiyalara start vermişdilər.

ABŞ vaxtilə azərbaycanlı məmurların oğurlayıb, ştatlara daşıdıqları milyardların statistik, vicdani hesabatını niyə tələb etmirdi?! Məsələn, telefonla zəng açıb niyə demirdi ki, sizin ölkədən filan məmur bu qədər pul oğurlayıb, gətirib bizdə biznes qurub, mülk alıb!? İndi o məmurların bəziləri həbsdədir, bəziləri də vəzifədən çıxarılıb və müflis durumdadırlar. Qəbul edirik, dünyada itlərin mühafizəsi ən yaxşı Qərb ölkələrində təşkil olunur. Amma Qərb hələ 30 il əvvəl it əti yeyən Çindən statistika istəyəndə, it ətlərinin satıldığı bazarın fotosunu çəkib göndərmişdilər. İndi deyirsiniz ki, COP Çində keçirilsə, dəhşətli aksiyalar olacaq? İtaliyada öz itini küçəyə atan şəxsə 10 min avro cərimə yazılır, yaxud 1 illik həbs cəzası verilir. Müxtəlif Avropa ölkələrində heyvanların müdafiəsi ilə bağlı sərt qanunlar qəbul edilib və icra olunur. İndi ABŞ 200 illik təcrübəsini bizdən tələb edir. Vətəndaşları, müğənniləri, aktrisaları itlərlə rəsmi nikaha girən ABŞ-ın “böyük təcrübə” tələb etməsi gülməlidir. Təbii ki, heyvanlar qorunmalıdır, itlərə zərər vermək qəbuledilməzdir. Bunu ABŞ tələb etdiyinə görə yox, məhz heyvansevərliyimizə görə etməliyik. Şəxsən mən də bunun qəti əleyhinəyəm. Son zamanlar paytaxt Bakıda heyvan saxlayanların sayı pik həddə çatıb, indi hər bir küçədə Zoomağazalar, Baytarlıq klinikaları fəaliyyət göstərir. Ora yolu düşənlər bilir ki, bəzən iki gün öncədən növbə tutmalı olursan.

Mənim də bir pişiyim var və bu pişiyi saytlarında hər gün lüt müğənniləri reklam edən, bircə siyasi, əhəmiyyətli tənqid dolu cümlə yazmağa kişiliyi çatmayan baş redaktorlardan daha çox istəyirəm. Bakıda, regionlarda itlər üçün sığınacaqlar da yaradılıb. Ən əsası, itlərin mühafizəsi ilə bağlı ictimai qınaq gücləndirilib. Bəzən sosial şəbəkələrdə itin, pişiyin vəhşicəsinə öldürüldüyü ilə bağlı videolar paylaşılanda bütün ictimaiyyət sərt təpki göstərir və nəticədə, bu iyrənc əməli törödən şəxsin cəzalandırıldığını da görürük. İndi kiçik qrantların küçük sevdalıları niyə bütün dünyanın gözü qarşısında bu hoqqanı çıxarır?! Öz dövlətini rüsvay etmək üçün… Qısası, bu aksiyanı ABŞ-ın ən uğursuz aksiyası hesab etmək olar.

— Noyabrın 18-də isə, COP-da işləyən İsmayıl Cəfərli adlı gənc əməyinin istismar olunduğunu bildirərək, aksiya keçirdi. Bu İsmayıl COP-a işə düzələndə alacağı pulu bilmirdi? Bilirdi. Mən bildiyim qədər, normal da ödəniş alırlar. Narazı idinsə, əvvəldən niyə işləyirdin? Yox, işləyib narazı qalmışdınsa, o zaman niyə müxtəlif millətlərin nümayəndələrinin gözləri qarşısında bu həngaməni verirdin?!. Məqsədin az pul aldığına etiraz etmək yox, tədbirin ev sahibi olan öz ölkəni istismarçı kimi təqdim etmək idi. Nail oldunmu? Yox! 1998-ci ildə Argentinada COP4 keçirilən zaman itləri müğənnilərlə evləndirirdilər ki, ABŞ-ın xoşuna gəlsin. COP-dan sonra, şəhərlərdə başlayan tətilləri güllələrlə yatırırdılar.

Qısası, ABŞ təkcə sonatorlarını yox, itlərini də üstümüzə hürdürür…

Samir FEYRUZOV,                                  jurnalist-politoloq.

 

araz.az xəbər portalı.